ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΗ ΤΟΥ ‘08*

Μιλώντας για τον Δεκέμβρη του 2008 και συγκεκριμένα για την εξέγερση που ακολούθησε μετά τη δολοφονία του Αλ. Γρηγορόπουλου, θα μπορούσε κανείς να πει πολλά. Θέλοντας να ξεφύγουμε από μια απλή δημοσιογραφία για το τι γινόταν εκείνες τις μέρες σε όλη τη χώρα και ιδιαίτερα στη Αθήνα ή από μια απλή αναφορά το πώς απάντησε και στάθηκε κάθε πολιτικός χώρος στα γεγονότα, θα γίνει μια προσπάθεια, μέσω μιας σύντομης αναδρομής στο παρελθόν, να φτάσουμε στο γιατί η νεολαία βγήκε μπροστά με όρους βίας απέναντι στο κράτος και το ίδιο το σύστημα. Μέσα σ’όλ’αυτά είναι ανάγκη να βρεθεί και ο ρόλος που διαδραμάτισε η εργατική τάξη στα γεγονότα.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή..

Δεκαεία ‘80..είναι η δεκαετία που η εργατική τάξη υπογράφει το νέο κοινωνικό συμβόλαιο μετά τη μεταπολίτευση, έχοντας κερδίσει κάποια πράγματα στην ουσία εξαγοράζεται και φοράει για άλλη μια φορά αλυσίδες δένοντας μαζί της και τα υπόλοιπα κοινωνικά στρώματα. Στα χρόνια που ακλουθούν είναι χαρακτηριστική η μικροαστικοποίηση των συνειδήσεων με μαζικούς όρους .Με άλλα λόγια είναι ο καιρός που γεννιέται το ‘ελληνικό όνειρο’ , το οποίο η συντριπτική πλειοψηφία θα κυνηγάει σχεδόν τυφλά για τα επόμενα χρόνια. Η δεκαετία του ‘90 που ακολουθεί είναι περίπου μια από τα ίδια αν δει κανείς τη γενική εικόνα. ( Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης απαιτεί από μόνη της μια επιπλέον κουβέντα η οποία δε χωράει μάλλον στο παρόν κείμενο).

Δεκαετία ‘00..ενώ η εργατική τάξη, με ελάχιστες εξαιρέσεις οι οποίες όμως είχαν μεγάλο ειδικό βάρος για την εποχή, παραμένει πιστή και σχετικά ευχαριστημένη με το κοινωνικό συμβόλαιο, υπάρχουν κοινωνικές ομάδες που αρχίζουν και το αμφισβητούν, το κοινό ίσως χαρακτηριστικό αυτών των ομάδων είναι η ηλικία, μιλάμε δηλαδή για την νεολαία που αρχίζει να αισθάνεται βαριές της αλυσίδες. Χαρακτηριστικά είναι τα γεγονότα στη θες/νικη το 2003( κινητοποιήσεις ενάντια στη σύνοδο g7) αν θέλουμε να μείνουμε στην ελλαδα και οι φοιτητικές κινητοποιήσεις το 2006-7 με πολύ πιο μαζικά χαρακτηριστικά

Γιατί όμως η νεολαία; γιατί ήδη από το 2000 περίπου και λόγο εν μέρει της αρχόμενης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης δεν μπορεί να ενταχθεί στην παραγωγή με τον ίδιο τρόπο όπως παλιά. Χαρακτηριστική είναι η ήδη αυξανόμενη ανεργία και η αύξηση της επισφαλούς εργασίας, εν μέρει η αύξηση των μεταπτυχιακών/διδακτορικών, ο αυξανόμενος αποκλεισμός από τα πανεπιστήμια μαθητών που προέρχονται από εργατικές οικογένειες .

Αξίζει ακόμα να σημειωθεί η ανάμιξη νέων μεταναστών δεύτερης πλέον γενιάς με τα παιδιά των εργατογειτονιων λόγο του ότι οι γονείς τους εγκαταστάθηκαν σε αυτές και από μαθητές ακόμα βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό τον οποίο όμως τώρα αρχίζουν να νιώθουν και οι έλληνες συμμαθητές τους

Κάπως έτσι, μπορούμε ίσως να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως η κατάσταση διαμόρφωσε μια πρωτοπορία νεολαίας, μειοψηφική ακόμα και εντός της ίδιας της νεολαίας η οποία δεν άντεχε άλλο τα δεσμά και προσπαθούσε να τα σπάσει .Δηλαδή μιλάμε για μια πρωτοπορία που αποτελείται από μαθητές, φοιτητές, ανέργους, μετανάστες και ακόμα πιο λίγους νέους εργαζόμενους των οποίων πλέον η συνείδηση έχει κάνει ένα άλμα σε σχέση με τη μέση συνείδηση και αν συνυπολογίσει κανείς ότι αυτό πραγματώθηκε κυρίως εμπειρικά και μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα , αυτό δημιουργεί μια κατά κάποιο τρόπο ασυνέχεια μεταξύ κοινωνίας και μιας μικρής μεν αλλά υπαρκτής και ίσως σχετικά μεγάλης μειοψηφίας της νεολαίας. Καρπός αυτού του χάσματος ήταν η εξέγερση του δεκεμβρη. Και ήταν εξέγερση γιατί ξεκίνησε με βάση το αυθόρμητο, εμπεριείχε βία , ήταν μαζική διαδικασία όχι όμως πλειοψηφική και είχε έντονο το στοιχείο του νεοτερισμού (πολλά πράγματα δοκιμάστηκαν και ίσως είδαμε και τα όρια τους, βλ. καταλήψεις κτηρίων και δημόσιων χώρων)

Η εργατική τάξη μπορεί να μη συμμετείχε στην εξέγερση, η σιωπηλή υποστήριξη της όμως έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο να πάρει τις διαστάσεις που λίγο πολύ όλοι ξέρουμε. Τελικά, ό,τι και να κάναμε τότε η εργατική τάξη δεν θα μπορούσε να συμμετέχει μαζικά κάτι το οποίο όλοι θα θέλαμε και το οποίο θα μπορούσε να δώσει τελείως άλλη τροπή στα γεγονότα. Και δεν θα μπορούσε γιατί η ίδια δεν αισθανόταν ακόμη βαριές της αλυσίδες της. Αφουγκραζόταν σε ένα βαθμό τον αποκλεισμό της νεολαίας και για αυτό νομίζω ο δεκεμβρης είχε τη σιωπηλή υποστήριξή της όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, παρόλα αυτά δεν ήταν συνειδησιακά σε θέση να αμφισβητήσει και η ίδια το κοινωνικό συμβόλαιο που είχε υπογράψει χρόνια πριν (και έμελλε να κάνει το ίδιο με τον ερχομό του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, όπως συνήθιζε μεταξύ άλλων, εκμεταλλεύτηκε και την εξέγερση του Δεκέμβρη για την αναρρίχησή του στην κυβέρνηση καλλιεργώντας την αναμονή και τη διαπραγμάτευση του κινήματος και των δομών του με το κράτος).

Η κληρονομιά του Δεκέμβρη; Ίσως αυτό μπορεί να συμπυκνωθεί σε δύο πράγματα. Α) ξαναέβαλε τη βία στην ημερήσια διάταξη. Η φωτιά του δεκεμβρη υπενθύμισε στην εργατική τάξη ότι αν κάποια στιγμή το αποφασίσει υπάρχει ανοιχτή η δυνατότητα να κάψει το συμβόλαιο. Β) αναβάθμισε το ρόλο της πρωτοπορίας και αυτό γιατί αν μια αποφασισμένη μειοψηφία της νεολαίας υπό τις κατάλληλες συνθήκες μπορεί να κλείσει για μια εβδομάδα το κέντρο της Αθήνας τότε σκεφτείτε τι μπορεί να κάνει μια αποφασισμένη μειοψηφία της εργατικής τάξης..

*(το κείμενο αυτό βασίζεται σε παλαιότερη ανάρτηση και δημοσιοποίηση κειμένου συντρόφου στο blog του σχήματος)