«Στις 2:08 της 25ης Μαΐου 2014, στο νοτιοδυτικό μέτωπο του EZLN, εγώ διακηρύσσω ότι αυτός που ήταν γνωστός ως Subcomandante Insurgente Marcos δεν υπάρχει πλέον.»
Subcomandante Insurgente Marcos
Τα μέσα έσπευσαν να δημιουργήσουν την ιστορία: «Ο Subcomandante Marcos αποχωρεί από την ηγεσία του EZLN» χωρίς καν να ενδιαφερθούν να διαβάσουν το υπόλοιπο της ανακοίνωσης.
Η πραγματικότητα είναι κάτι που ξεπερνά τα αστικά μέσα. Είναι μια γνήσια πολιτική πράξη ενός κινήματος που παλεύει για την απελευθέρωση των καταπιεσμένων, «για γη και ελευθερία»
Όλα ξεκίνησαν την 2η Μαΐου. Μέλη της παραστρατιωτικής οργάνωσης CIOAC-Histórica που ιδρύθηκε από τη τοπική και εθνική κυβέρνηση σχεδίασαν και πραγματοποίησαν μία δειλή επίθεση στη αυτόνομη κοινότητα των Zapatistas της La Realidad. Κατέστρεψαν ένα σχολείο και μία κλινική και στη συνέχεια έστησαν ενέδρα στο ένοπλο απόσπασμα των Zapatistas που περίμεναν ότι θα έρθει για να τους σταματήσει. 15 Zapatistas τραυματίστηκαν και ένας από αυτούς ο Jose Luis Solis Lopez, δάσκαλος, δολοφονήθηκε με βίαιο τρόπο. Το «επαναστατικό» του όνομα ήταν «Galeano» (nom de guerre). Ακολούθησε μία διεθνής καμπάνια δημοσιοποίησης του γεγονότος, η οποία στις 24 Μαΐου κορυφώθηκε στην κοινότητα La Realidad με την εκδήλωση μνήμης στον Galeano στην οποία συμμετείχε και ο Subcomandante Insurgente Marcos αυτή τη φορά με ένα πειρατικό κάλυμα στο μάτι.
«Πιστεύουμε ότι ένας από μας πρέπει να πεθάνει έτσι ώστε ο Galeano να μπορέσει να ζήσει,» είπε. «’Ετσι ώστε ο θάνατος να μην πάρει μία ζωή άλλα ένα όνομα»
Η υιοθέτηση του «nom de guerre» δεν είναι κάτι καινούριο στην ιστορία των Zapatistas. Αυτό είχε γίνει και με το ίδιο το όνομα «Marcos». Ο Mario Marcos ήταν μέλος της FLN μητρικής οργάνωσης της EZLN και αγαπημένος φίλος του Subcomandante. O Marcos σκοτώθηκε το 1983 στην Puebla και ο φίλος και σύντροφός του –που μέχρι τότε λεγόταν «Zacarias»- υιοθέτησε το «nom de guerre» του και έγινε αυτός που μέχρι την 25η Μαΐου ήταν γνωστός ως Subcomandante Insurgente Marcos. Και που από τώρα θα είναι γνωστός ως Subcomandante Insurgente Galeano.
Στην εκδήλωση πάνω στην εξέδρα ήταν και ο Subcomandante Insurgente Marcos. Αυτός που μιλούσε κατά τη διάρκεια της μέρας ήταν ο Subcomandante Insurgente Moises ο νέος εκφωνητής των Ζapatistas και διοικητης του ένοπλου τομέα τους. Μόνο στη 1:08 ξημερώματα της 25ης Μαΐου μίλησε εκφωνώντας έναν λόγο με τίτλο: «Μεταξύ του φωτός και της σκιάς». Τμήματα του λόγου παραθέτουμε παρακάτω:
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
«Θα ήθελα να ζητήσω από τους χιλιάδες συντρόφους και συντρόφισσες και από τους και από τους συντρόφους των ελευθεριακών μέσων, που ταξίδεψαν από μακριά, υπομονη, ανοχή και κατανόηση στα λεγόμενα μου, γιατί αυτά που θα πω θα είναι τα τελευταία μου λόγια πριν σταματήσω να υπάρχω»
[……….]
«Η μάχη για την ανθρωπότητα και ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό ήταν και είναι δική μας, αλλά και πολλών άλλων από τα χαμηλά στρώματα. Ενάντια στον θάνατο, απαιτούμε τη ζωή, ενάντια στη σιωπή, τα λόγια και τον σεβασμό, ενάντια στην αμνησία, την μνήμη, ενάντια στην ταπείνωση και την περιφρόνηση, την αξιοπρέπεια, ενάντια στην καταπίεση, την εξέγερση, ενάντια στη σκλαβιά, την ελευθερία, ενάντια στην επιβολή, την δημοκρατία, ενάντια στο έγκλημα, την δικαιοσύνη.»
«Ο πόλεμος που διεξάγουμε μας έδωσε το προνόμιο να ακουστούμε, από γενναιόδωρα αυτιά και καρδιές που βρίσκονται κοντά ή και μακριά. Υπήρχε άγνοια και αδιαφορία και εξακολουθεί να υπάρχει, όμως καταφέραμε να προσελκύσουμε την προσοχή αρκετών. Στη συνέχεια, έπρεπε να ανταποκριθούμε σε ένα αποφασιστικής σημασίας ερώτημα: «ποιο θα είναι το επόμενο βήμα;»
«Το να σκοτώσουμε ή να πεθάνουμε έμοιαζε η μόνη μοίρα μας.»
[……….]
«Αλλά κάναμε αυτή την επιλογή κοιτάζοντας ο ένας τον άλλο και ακούγοντας ο ένας τον άλλο – βάση της συλλογικότητας που είμαστε. Εμείς επιλέξαμε εξέγερση. Με άλλα λόγια, εμείς επιλέξαμε τη ζωή.»
[……….]
«Το πρωί της 1ης Ιανουαρίου του 1994, ένας στρατός γιγάντων - ή αυτοχθόνων ανταρτών - συγκλόνισαν τον κόσμο με τα βήματα τους, όταν κατέβηκαν στις πόλεις [της Τσιάπας]. Λίγες μέρες αργότερα, με το αίμα των νεκρών μας ακόμα στους δρόμους, συνειδητοποιήσαμε ότι εκείνοι στο εξωτερικό δεν μας βλέπουν.»
«Έχοντας συνηθίσει να κοιτούν αφ’ υψηλού τις κοινότητες των ιθαγενών, δεν κοίταξαν πάνω για να μας δουν.»
«‘Εχοντας συνηθίσει να μας βλέπουν να ταπεινωνόμαστε, οι καρδιές τους δεν καταλάβαιναν την αξιοπρεπή εξέγερση μας.»
«Αντ ' αυτού, επικεντρώνονταν μόνο στα πρόσωπα μας ως μιγάδες, το πρόσωπο του μιγά που θα μπορούσαν να δουν όταν φοράει κουκούλα.»
«Οι αρχηγοί μας τότε είπαν: «βλέπουν μόνο τα πράγματα που είναι σύμφωνα με το δικό τους επίπεδο, όσο ασήμαντα κι αν είναι. Ας βάλουμε κάποιον στο επίπεδο τους, έτσι ώστε να μπορούν να τον δουν και, μέσω αυτού, να μπορούν να δουν και μας.»
«Και έτσι ξεκίνησε ένας σύνθετος ελιγμός της απόσπασης της προσοχής: ένα μαγικό τέχνασμα που ήταν φοβερό και θαυμάσιο, μια κατεργάρικη κίνηση που ταιριάζει στην ιθαγένικη καρδιά μας. Η εγχώρια σοφία των ιθαγενών προκάλεσε τον μοντέρνο κόσμο, σε ένα από τα προπύργια της - τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η κατασκευή της προσωπικότητας που ονομάζεται Μάρκος είχε αρχίσει.»
[……….]
Μέσα στο κίνημα, η πρόοδος των ανθρώπων είναι εντυπωσιακή. Και αυτός είναι ο λόγος που ξεκινήσαμε το μάθημα «Ελευθερία Σύμφωνα με τους Ζαπατίστας». Συνειδητοποιήσαμε ότι υπήρχε τώρα μια γενιά που θα μας κοιτάξει στα μάτια και ήταν ικανή να μας ακούει και να μιλάει για εμάς, χωρίς να περιμένει την ηγεσία ή κάποια καθοδήγηση - χωρίς να σκοπεύει να διατάξει ή να υπακούσει. Η προσωπικότητα του Μάρκος δεν ήταν πλέον αναγκαία. Το επόμενο στάδιο του αγώνα των Ζαπατίστας ήταν έτοιμο.
Σύμφωνα με τις πεποιθήσεις μας και την πρακτική μας, η εξέγερση δεν χρειάζεται ηγέτες και προσωπικότητες, μεσσίες ή σωτήρες. Για να αγωνιστείς χρειάζεται μόνο να έχεις μια αίσθηση ντροπής, έναν βαθμό αξιοπρέπειας, και πολλή οργάνωση. Τα υπόλοιπα είτε εξυπηρετούν την συλλογικότητα είτε δεν εξυπηρετούν καθόλου.
[……….]
«Αυτή τη στιγμή, σε άλλα μέρη του Μεξικού και του κόσμου, ένας άνδρας, μια γυναίκα, ένας γκέυ, ένα αγόρι, ένα κορίτσι, ένας γέρος, μια ηλικιωμένη γυναίκα, μια μνήμη, έχει πληγεί από κοντινή απόσταση, από ένα σύστημα που προχωρά σε αδηφάγα εγκλήματα, μαχαίρια, νεκρούς, χλευασμούς, εγκατάλειψη...»
Στη συνέχεια ο Subcomandante Marcos ανέφερε μία σειρά από ονόματα ανθρώπων που δολοφονήθηκαν ή εξαφανίστηκαν από το σύστημα ανά τον κόσμο και απευθύνθηκε τόσο στους ζωντανούς όσο και στους νεκρούς συντρόφους του:
«Ακόμα κι αν πιάσουν και καταδικάσουν αυτούς που σας σκότωσαν, θα βρίσκουν πάντα άλλους που θα σας στήνουν ενέδρα και θα επαναλαμβάνουν το μακάβριο χορό που τελείωσε τη ζωή σας.»
«Η αδικία έχει τόσα πολλά ονόματα και προκαλεί τόσες πολλές κραυγές. Και μην ξεχνάμε ότι, ενώ ένα άτομο ψιθυρίζει, κάποιο άλλο κραυγάζει. Ακούγοντάς τους θα πρέπει να ενεργοποιηθούμε, ώστε να βρούμε μια διαδρομή που μετατρέπει την αδικία σε κάτι γόνιμο. Το μόνο που χρειάζεται είναι να χαμηλώσετε το κεφάλι σας και να ανυψώσετε την καρδιά σας. Η δικαιοσύνη που θέλουμε είναι η συνεχής και η επίμονη αναζήτηση της αλήθειας.»
«Πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητο κάποιος από μας να πεθάνει, έτσι ώστε ο Γκαλεάνο να μπορεί να ζήσει. Έτσι, έχουμε αποφασίσει ότι σήμερα, ο Marcos πρέπει να πεθάνει.»
«Και σε αυτές τις πέτρες που έχετε αφήσει στον τάφο του, θα μάθετε να μην πουλήσετε τον εαυτό σας, να μην παραδοθείτε και να μην ενδώσετε.»
«Στις 2:08 π.μ., δηλώνω ότι ο Εξεγερμένος Μάρκος - ο αυτοαποκαλούμενος υποδιοικητής από ανοξείδωτο χάλυβα - παύει να υφίσταται.»
«Εϊ, είναι πολύ σκοτεινά εδώ», είπε «χρειάζομαι λίγο φως». Τότε σταμάτησε να μιλάει και ίσιωσε τα χαρτιά στο τραπέζι και άναψε την πίπα του.
Τα φώτα έσβησαν.
Στο ημίφως, φωτιζόμενος μόνο από το αμυδρό φως μίας βιντεοκάμερας, σηκώθηκε.
Περπατώντας αργά πέρασε την είσοδο της εξέδρας.
Ξεκίνησε να κατεβαίνει την ξύλινη σκάλα.
Και σιγά-σιγά ξεθώριασε στο σκοτάδι.
Και σταμάτησε να υπάρχει…
Ξέσπασε μία σιωπή. Φορτισμένη με μία ευγνωμοσύνη, με τα πρόσωπα να κρατούν πίσω τα δάκρυα και τις καρδιές να επαναλαμβάνουν «Εις το επανειδείν Subcomandante»
«Ένα-Δύο» η φωνή του Comandante Tacho ακούστηκε από τα μεγάφωνα. Τα φώτα ξανάναψαν. Ο Subcomandante Moises πήρε το λόγο και είπε: «Σύντροφοι και συντρόφισες τώρα θα ακούσουμε έναν άλλο σύντροφο»
Και τότε από τα μεγάφωνα ακούστηκε η φωνή του ανθρώπου που μέχρι τότε ήταν ο Sbcomandante Marcos: «Καλό ξημέρωμα σύντροφοι και συντρόφισσες. Το όνομά μου είναι Galeano. Subcomandante Insurgente Galeano. Λέγεται κανείς άλλος Galeano?»
Χιλιάδες άνδρες και γυναίκες αποκρίθηκαν μαζί: «Tο όνομά μου είναι Galeano. Είμαστε όλοι Galeano! Είμαστε όλοι Galeano!»
Και συνέχισε: «Ώστε για αυτό μου είπαν ότι όταν ξαναγεννηθώ θα το κάνω συλλογικά. Ας είναι έτσι λοιπόν. Να έχετε ένα καλό ταξίδι. Να προσέχετε τους εαυτούς σας, να προσέχετε εμάς. Από τα βουνά του νοτιοανατολικού Μεξικού. Subcomandante Insurgente Galeano.”
Με την πράξη αυτή οι Zapatistas κατάφεραν με έναν τρόπο μαγικό να δημιουργήσουν μία δομή κατάλληλη για το επόμενο στάδιο του κινήματος. Πλέον ο εκφωνητής και στρατιωτικός διοικητής δεν χρειαζόταν-τουλάχιστον όχι σε τέτοια θέση. Πλέον το κίνημα ήταν ώριμο. Τα παιδάκια που μεγάλωναν με τις ανακοινώσεις του Marcos είχαν γίνει πλέον άντρες και γυναίκες που έδιναν τη δική τους μάχη μέσω του EZLN. Η προσοχή από τους συντρόφους του εξωτερικού δεν χρειαζόταν να πέφτει πλέον πάνω σε ένα πρόσωπο –αντιθέτως το κίνημα έχει φτάσει σε τέτοια κουλτούρα για να ξεπεράσει τα πρόσωπα και να συγκεντρώνει την προσοχή στη συλλογικότητα. Και ένα ακόμη: Ο Subcomandante Marcos πέταξε το όνομά του στον θάνατο και τράβηξε πίσω το όνομα του συντρόφου του. Το σώμα του Galeano σκοτώθηκε. Του Marcos υπάρχει ακόμη. Ένα σώμα και ένα όνομα. Δύο σύντροφοι που μοιράζονται τη ζωή και το θάνατο «μεταξύ του φωτός και της σκιάς» Αυτά για την αξιοπρέπειa των εξεγερμένων...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου